Η Κηφισιά ως οικιστικός ιστός, αποτελεί εδώ και πολλά χρόνια, το, ποιοτικά και αξιοκρατικά, πρώτο προάστειο της Αθήνας, έχει δε φορτισθεί με αρκετά και ενδιαφέροντα αρχιτεκτονικά και ιστορικά στοιχεία.

Αντίστοιχα, ο Ι. Μητροπολιτικός Ναός της πόλης διαθέτει ενδιαφέρουσες αρχιτεκτονικές και εικαστικές ιδιαιτερότητες. Διαθέτει δε, ασφαλώς, μια ενδιαφέρουσα ιστορικότητα, τουλάχιστον λόγω της μακρόχρονης παρουσίας του στον συγκεκριμένο χώρο και χρόνο. Για όλα αυτά τα στοιχεία, και πολλά ακόμα άλλα, άξιζε τον κόπο να αναληφθεί η προκείμενη εκδοτική πρωτοβουλία, και μάλιστα διότι οι σύγχρονοι ερευνητές στους χώρους των εκκλησιαστικών πραγμάτων δεν έχουν καταγίνει με τον κηφισιώτικο Μητροπολιτικό Ναό. Τιμή, λοιπόν, και αναγνώριση για αυτήν την εκδοτική παρουσία ανήκουν τόσο στην Ι. Μητρόπολη Κηφισίας, Αμαρουσίου και Ωρωπού, και τον Μητροπολίτη της κ. Κύριλλο, όσο και στον Προϊστάμενο π. Ιωάννη Παπανικολάου και τους λοιπούς ρέκτες ιερείς που στελεχώνουν τον εν λόγω Ι. Ναό.

Ο Μητροπολιτικός Ναός της Κηφισιάς αριθμεί βίο άνω των 130 χρόνων. Αν, μάλιστα προστεθεί και η ηλικία του προκατόχου ναϊδρίου, στη θέση του οποίου ανεγέρθηκε ο σημερινός μεγαλοπρεπής Μητροπολιτικός Ναός, τότε, όπως εξηγείται μέσα στο έργο, αναγόμεθα ιστορικά έως και στα, προ της ελληνικής Επαναστάσεως του 1821, χρόνια.

Η ιστορικότητα του Ναού είναι προφανής, αλλά προφανής είναι και η υπευθυνότητα και η επίγνωση, δεδομένα με τα οποία η τοπική Ι. Μητρόπολη και ο Μητροπολιτικός Ναός απεφάσισαν την συγγραφή του έργου αυτού, που φέρει τον τίτλο: «Ο Ι. Μητροπολιτικός Ναός του Αγίου Δημητρίου, Κηφισιάς». Την δε συγγραφή ανέθεσαν σε πανεπιστημιακό Καθηγητή.

Υπογραμμίζεται ότι η ιστορική επισκόπηση του Μητροπολιτικού Ναού της Κηφισιάς συγγράφεται για πρώτη φορά. Στην καταγραφή των ερευνητικών δεδομένων της συναφούς έρευνας περιλαμβάνονται όντως ενδιαφέροντα στοιχεία και για το προϋπάρχον προκάτοχο και ομώνυμο εκκλησάκι που από το 1858 αποτέλεσε την, τότε, πρώτη και μόνη ενορία της Κηφισιάς.

Περιλαμβάνονται, ιδίως, τα ιστορικά δεδομένα της προ- και της μετα-απελευθερωτικής από την Τουρκοκρατία περιοχής της Κηφισιάς, επίσης λεπτομέρειες περί της απόκτησης του περί το ναΐδριο κτήματος, ακόμα οι όροι, οι λόγοι και οι συνθήκες οικοδόμησης του σημερινού ιστορικού Μητροπολιτικού Ναού, η ιστόρησή του από καταξιωμένες προσωπικότητες αγιογράφους, πρωτοπόρους δε της αγιογραφικής τέχνης, ακόμα, πέρα των ιστορικών, και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες αρχιτεκτονικές και εικαστικές (αγιογραφικές) και άλλες τεχνικές πληροφορίες τόσο για τον ίδιο τον Μητροπολιτικό Ναό, όσο και για όλα τα Παρεκκλήσιά του, όπως και για τους κληρικούς που υπηρέτησαν και υπηρετούν στον εν λόγω Μητροπολιτικό Ναό και, μάλιστα, τα πεπραγμένα τους υπέρ τής Εκκλησίας εν γένει και ειδικώς υπέρ των ενοριτών, αλλά και για την ανάπτυξη της έννοιας «πολιούχος άγιος», για τους όρους και τις προϋποθέσεις ανακήρυξης πολιούχου, και ειδικότερα του Αγίου Δημητρίου, που τιμάται στον φερώνυμο Μητροπολιτικό Ναό της Κηφισιάς, κ.λπ. κ.λπ.

Βεβαίως το πόνημα αναπτύσσει, καθόλου λιγότερο, και θεολογικές, λειτουργικές και προσευχητικές αξιολογήσεις και όσα αφορούν τους κηφισιώτες ως ενορίτες του Μητροπολιτικού Ναού.

Η έκδοση αυτή έχει γίνει επί βαρυτίμου πολυτελούς χάρτου, περιλαμβάνει πρόσφατες και παλαιότερες ιστορικές φωτογραφίες, φωτογραφίες ιστορικών εικόνων επίτοιχων ή φορητών που υπάρχουν στον Ναό, ιστορημένες από τα τέλη του προπερασμένου αιώνα, όπως και συναφώς κατατοπιστικά σχέδια, ιστορικά και νεώτερα. Σε κάθε περίπτωση, το έργο σαφώς μετέχει επιστημονικού χαρακτήρα, καθώς οι θέσεις του επιστηρίζονται σε πλούσια βιβλιογραφικά τεκμήρια και παραπομπές.

Με δυό σύντομα λόγια πρόκειται για έργο πρωτότυπο, μοναδικό κατά περιεχόμενο, και με κριτικές και ερμηνευτικές επισημάνσεις και προτάσεις και με επιστημονική επάρκεια. Οι σχόντες την πρωτοβουλία της συγγραφής αυτής είναι άξιοι συγχαρητηρίων, είναι δε αναμενόμενο το προκείμενο έργο να αποτελέσει χρήσιμο βοήθημα για τους επόμενους ιστορικούς ερευνητές της αρχιτεκτονικής και τους συγγραφείς.